Nasıl Editör Olunur?
Geleneksel meslekler arasında olmaması nedeniyle çevremizde örneğine çok az rastladığımız meslek gruplarından biridir. Kitap, gazete, dergi veya web sitelerinde yayınlanmak üzere içerik üreten, planlayan, revize eden ve gözden geçiren kişiye editör denir.
Editörler, kendilerine bağlı yazar ve çizerler tarafından hazırlanan içeriklerin son kontrolünü yaparak içeriği okunabilir ve ilgi çekici hale getirir. İçerikler kurumun politikası, yazım kuralları, internet algoritmaları gibi çeşitli süzgeçlerden geçirilirler. Yazarlar tarafından hazırlanan içerikler editörler tarafından onay aldıktan sonra yayınlanmaktadır.
Editörler, içeriklerdeki hatayı temizleyerek, şekil bozukluklarını ve mantıksal hataları gidererek kalitesiz içeriklerin yayınlanmasının önüne geçer. Editörlerin mesleki ve sosyal olarak donanımlı olması, dili iyi kullanabilmesi gerekir. Haber sitelerinde çalışan editörlerin güncel olaylardan haberdar olması gerekir.
Nasıl Editör Olunur?
Editörlük mesleği için zorunlu eğitim şartı bulunmamakla birlikte prestijli kuruluşlarda iyi bir editör olmak isteyen kişilerin üniversitelerin Fen Edebiyat ya da ilgili Sosyal Bilimler Fakültelerinden mezun olması gerekmektedir.
Halk eğitim merkezleri, kariyer dernekleri, dershaneler ya da özel mesleki kuruluşlar tarafından verilen editörlük ve yayıncılık eğitimlerine katılan kişiler de editör olabilir. Başarılı bir editör olabilmek için üniversite mezunu ya da eğitim almış olmanın yanı sıra kişisel tecrübe ve yetkinlikte son derece önemlidir.
Editörlük için özel becerilerin gerektiği durumlar da bulunmaktadır. Örneğin yabancı bir dergi ya da internet sitesinde çalışan kişinin editör olması için yabancı dil bilgisine sahip olması gerekmektedir.
Editörün Görevleri Nelerdir?
Çalıştığı iş grubuna göre farklı görevleri bulunan editörlerin genel görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kurgu fikirlerini gözden geçirmek
- Hangi materyallerin okuyuculara hitap edeceğine karar vermek
- Yayınlanan içeriğin telif hakkı yasalarına uygun olduğundan emin olmak
- Yayınlanmak üzere hangi metinleri düzenleyeceğine karar vermek
- Yazarlardan gelen içerikleri değerlendirmek
- Okuyucuların anlamasını kolaylaştırmak için içeriği yeniden şekillendirmek
- Referans kaynakları kullanarak metinde geçen tarih ve istatistikleri doğrulamak
- Dijital mecralarda yer alacak metnin görselle uyumunu kontrol etmek
- Dijital medya yayın içeriğini yayın stili ve politikasına göre düzenlemek
- Dijital medya içeriklerini, kitap ve makalelerin taslaklarını gözden geçirmek, düzenlemek, metni geliştirmek için yorumlar sunmak ve başlıklar önermek
- Son teslim tarihleri ve belirlenen bütçeye uygun olarak çalışmak
- Tasarımcı, fotoğrafçı, reklam temsilcisi, yazar, sanatçı vb. meslek grupları ile iletişim kurmak ve işbirliği içerisinde çalışmak
- Etik kurallara uymak
Editörün Nitelikleri Nelerdir?
Kitap, gazete, dergi veya web sitelerinde yayınlanmak üzere üretilen içeriklerin kontrolünü yapan editörlerin sahip olması gereken nitelikler şunlardır;
- Çeşitli konularda yaratıcı, meraklı ve bilgili olmak
- Dilin inceliklerine ve yazım kurallarına hâkim olmak
- Okuyucuların beklentilerini analiz etmek
- Metnin hatasız olduğundan ve bir yayının stiliyle eşleştiğinden emin olmak
- Detay odaklı çalışmak
- Sürekli güncel yayınları ve haberleri takip etmek
- Ekip çalışmasına yatkın olmak
- Yüksek iletişim kabiliyetine sahip olmak
Editör Çeşitleri Nelerdir?
Editörler televizyonda, radyoda, gazetede, dergide ya da internet sitelerinde görev alabilmektedir. Bu nedenle editörler görev yaptıkları alana göre adlandırılırlar. İçerikler yazılı ya da görsel olabilir. Yazılı içerikler genellikle makalelerden, görsel içerikler ise daha çok karikatürlerden oluşmaktadır. Editör çeşitlerini ve görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
İnternet Sitesi Editörü
Sağlık, spor, haber, eğitim gibi çeşitli konularda açılan internet sitelerinde yazılan içeriklerin editörlüğünü yapan kişilere internet sitesi editörü denir. Site editörü içerikleri kontrol ederek internet sitesinin yayın politikasına göre yorumlar ve dil bilgisi açısından inceler. Uygun olan yabancı dil seviyesine göre de tercüme yapar.
İçerikler site editörü tarafından yayınlandıktan sonra yayınlanır. Site editörleri eksik gördükleri, hatalı buldukları, beğenmedikleri yerlerde yazarları bilgilendirerek içeriğin düzenlenmesini isteyebilir. İnternet sitesinde çalışan editörlerde kendi aralarında ilgilendikleri site konusuna göre haber editörü, spor editörü gibi isimlerle adlandırılmaktadır.
Gazete Editörü
Gazetelerin her departmanında ayrı bir editör bulunmaktadır. Haber editörü, spor editörü, finans editörü, magazin editörü gibi çeşitli editörler gazetelerin her departmanında ayrı bir görev ile editörlük yapmaktadır. İçeriklerin gazete stratejisine uygun hale gelmesi için içeriklerin özgünlük, doğruluk, akıcılık, ilgi çekicilik gibi kriterlerini değerlendirirler.
Dergi Editörü
Dergilerin kendi içerisinde özel bir yapısı ve amacı bulunmaktadır. Bu nedenle dergide çalışan editörler daha yoğun bir çalışma temposu ile görev yapmaktadır. Yazarlardan gelen içerikler ayrıntılı şekilde inceleyerek derginin ilgili sayısına yetiştirir. Yazıların yazım hatası, yanlış sözcük kullanımı, hatalı bilgi bulunması, uzun ya da kısa olması gibi her türlü kriteri değerlendirerek dergide yayınlanmaya uygun hale getirir.
Kitap Editörü
Kitap editörleri, kendilerine verilen kitabın uzunluğu, kitabın bütünlüğü, kitap içerisindeki bilgilerin doğruluğu, detayların yerindeliği, kurgunun orijinalliği, olayların sıralanışı gibi durumları değerlendirir. Kitap editörleri süzgeçten geçirdiği kitapları daha akıcı hale getirerek okuyucu ile buluşmasını sağlar. Editörlerin kontrolünde olan bir kitaba, ilgi uyandıran isimler bulunur.
