Genetik Mühendisliği
Modern DNA teknolojileri kullanılarak bir organizmanın genetik yapısının değiştirilme işi ile ilgilenen mühendislik alanı genetik mühendisliğidir.
Canlının genomundaki tek bir baz değiştirilebileceği gibi, yeni bir gen eklenebilir ya da DNA’nın bir bölgesinin tamamı silinebilir. Yani genetik mühendisler bir canlının genomundaki bir parçayı alıp başka bir canlının genomuna ekleme işi ile ilgilenen kişilerdir.
Teknoloji aracılığı ile henüz ortaya çıkmamış genetik kombinasyonları evrimsel süreçte mümkün olmaktadır. Genetik mühendisliği, başlı başına bir mühendislik dalı olmamakla birlikte biyoloji ve genetik uzmanlığı gerektiren bir daldır.
Mühendislik olarak adlandırılmasının sebebi ise genler üzerinde bir iş yapıldığı zaman takip ettiği adımların belirlenmesi amacı ile kullanılan yöntemlerden kaynaklanır.
Genetik mühendisleri bir organizmanın genini başka bir organizmada bir araya getirmek için bir tasarım hazırlayıp son ürünleri bir araya getirirler.
Genetik mühendisleri her türlü canlı üzerinde işlem yapabilmektedir. En basit yapılı canlıdan en karmaşık yapılı canlıya kadar her canlının genomlarını değiştirmek mümkündür.
Genetiği ile oynanmış canlılara genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) denilmektedir. Besin ürünlerine ise genetiği değiştirilmiş besin (GDB) denilmektedir.
Genetik Mühendisi Nasıl Olunur?
Mühendislik dallarından biri olan genetik mühendisi nasıl olunur? Genetik mühendisi olmanın temel şartı genetik mühendisliği lisans bölümünde eğitim almış olmaktır. Bu nedenle ilkokul, ortaokul, lise ya da dengi okullardan mezun olan öğrenciler üniversite sınavına girerler.
Üniversite sınavının sayısal alanından yeterli puanı alan öğrenciler tercih döneminde 4 yıllık üniversitelerin mühendislik fakültelerinin genetik mühendisliği bölümleri için tercih yaparlar. Hazırlık sınıfı olan üniversiteler için bu süre 5 yıl olarak değişmektedir.
İngilizce eğitimi olmayan ya da ingilizce eğitimini geliştirmek isteyen öğrencilerin hazırlık sınıfı eğitimi görmesi büyük bir avantaj sağlayacaktır.
Kimi üniversitede hazırlık sınıfı zorunlu tutulurken kimi üniversitede zorunlu olmamakla birlikte kimi üniversite de hazırlık sınıfı bulunmamaktadır.
Tercih sonuçlarının açıklanmasının ardından öğrenci puanının yeterli olduğu ve tercih verdiği üniversitenin genetik mühendisliği bölüm öğrencisi olarak eğitim hayatına devam eder.
Eğitim süresini başarılı bir şekilde tamamlayan öğrenciler genetik mühendisliği diplomasını alarak genetik mühendisi unvanına sahip olurlar. Genetik Mühendisliği biyoloji ve genetik alanı ile ilgili bir alan olduğundan dolayı bu alanda başarılı olabilmek için bu bölümlere ilgi duymak gerekir.
Genetik Mühendisliği Süreci
Genetik mühendisliği alanı ile ilgili zamanla yeni gelişmeler keşfedilmektedir. Son yılların en önemli buluşlarından biri olan CRISPR-Cas9 sistemi genetik mühendisliğinin en önemli buluşlarından biridir.
Bakteri ya da maya mantarları alanında çalışmalar yapan genetik mühendisliği, bu canlılarda bulunan plazmid DNA’sının izole edilmesi işlemi ile başlamaktadır.
DNA’nın ufak bir kısmı moleküler makas denilen özel bir enzimle kesilerek üzerinde bir boşluk açılmış olur. Daha sonrasında bu boşluk başka canlıdan alınan gen ile doldurulur. Bu canlıya kazandırılmak istenen gen böylelikle kazandırılmış olur.
