Beyin ve Sinir Cerrahisi

Sinir sistemi bozukluklarını inceleyen, teşhis eden, medikal ve cerrahi tedavisini gerçekleştiren uzman hekimlere beyin ve sinir cerrahisi denir. Beyin cerrahı aynı zamanda nöroşirürjiyen ve nörocerrahi olarak da bilinmektedir.

Beyin ve sinir cerrahisi, beyin, omurilik ve periferik sinirler üzerinde, kronik ağrıyı gidermek, tümörleri çıkarmak, yaraları, damar bozukluklarını, parkinson ve epilepsi gibi hastalıkları tedavi etmek için ameliyatlar gerçekleştirmektedir.

Tıbbın en çok dikkat, tecrübe ve yetenek gerektiren dallarından biri olan beyin cerrahisi dalı, beyni, omurganın kemiklerini, asıl sinirleri, kafatası, omuriliği, omuriliklerin yanı sıra kan damarlarını, bağları ve sinir dokularına destek sağlayan koruyucu kaplamaları içeren çeşitli koşulları içermektedir.

Beyin ve Sinir Cerrahisi Nasıl Olunur?

Tıp dalının en çok tecrübe ve yetenek gerektiren ve uzmanlık eğitimi oldukça uzun oldukça zorlu bölümlerinden biri beyin ve sinir cerrahisi uzmanlığıdır. Beyin cerrahı olmak isteyen kişilerin ilk olarak üniversitelerin 6 yıllık eğitim veren tıp fakültelerinden mezun olması gerekir.

Tıp fakültesi eğitimini başarılı bir şekilde tamamlayan kişilerin Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girmesi ve uzmanlık alanı için yeterli puanı alması gerekir. Yeterli puana sahip adaylar beyin ve sinir cerrahisi alanında 6 yıl daha uzmanlık eğitimi alır.

Yani beyin ve sinir cerrahisi olmak isteyen kişilerin 12 yıl eğitim görmesi gerekmektedir. Tıbbın en uzun eğitim süresine sahip uzmanlık alanlarından biri olan bu branşın cerrahi operasyonları 5 – 14 saat kadar sürebilmektedir.

Bu kadar zor bir dal olmasından dolayı beyin cerrahilerinin sayısı da azdır. Çünkü beyin cerrahisi uzmanının uyguladığı cerrahi operasyonlarda beyin cerrahının milimetrik bir el titremesi bile hayati bir risk taşımaktadır. Son yıllarda tıp teknolojisinin gelişmesi ile birlikte beyin cerrahisi daha cazip bir hal almaktadır.

Beyin ve Sinir Cerrahisinin Sorumlulukları Nelerdir?

Uzun saatler süren hassas ameliyatları gerçekleştirmekle sorumlu beyin cerrahlarının görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Hastalığın teşhisini koymak için hastadan bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi radyolojik testleri talep etmek
• Test sonuçlarını değerlendirmek, tanı koymak ve tedavi planı oluşturmak
• Gerekli görülen ameliyatı gerçekleştirmek
• Hastalara tıbbi görüşlerini sunmak ve uygulamak için onay almak
• Hastaya ve hasta bakımından sorumlu olan kişilere ameliyat sonrası bakım, egzersiz, istirahat gibi konularda bilgi vermek
• Ameliyat sonrası hastayı kontrol ederek cerrahi işlemlerin başarılı olup olmadığını ya da ek tedaviye gerek olup olmadığını değerlendirmek
• Doktor adaylarına eğitim vermek
• Gerekli görülen durumlarda diğer uzman doktorlar ile fikir alışverişinde bulunmak
• Akademik alandaki gelişmeleri ve yenilikleri takip etmek

Beyin Cerrahının Nitelikleri Nelerdir?

• Mikrocerrahi tekniklerini bilmek
• Yoğun ve stresli çalışma temposuna uyum sağlayabilmek
• Uzun süren ve hassas medikal cihazların kullanıldığı ameliyatları gerçekleştirebilecek fiziki yeterliliği olmak
• Dikkat ve konsantrasyon sahibi olmak
• El – göz koordinasyonu kabiliyeti göstermek
• Ekip çalışması ve yönetimini gerçekleştirebilmek
• Sorumluluk sahibi olmak
• Hasta ve hasta yakınları ile iyi iletişim kurabilmek

İşin Doğası

Beyin cerrahları prematüre bebeklerden yaşlı insanlara kadar her yaştan hastayla çalışabilir. Kronik zayıflatıcı koşullar da tedavi edilmesine rağmen bazı durumlar hemen hayatı tehdit eder.

Nöroşirürji, tekniklerin ve teknolojilerin sürekli geliştiği çok zorlu bir cerrahi uzmanlık alanıdır. Cerrahi mikroskoplar ve endoskoplar kullanılarak minimal invaziv prosedürler, açık cerrahiden daha karşılaştırılabilir veya daha iyi sonuçlar elde eden giderek daha fazla kullanılmaktadır. Hastaya faydaları daha az ağrı, daha hızlı iyileşme süresi ve minimal sakarlaşmadır.

İşte beyin cerrahlarının tedavi ettiği ana koşulların bazı örnekleri:

• Beyin, omurga ve kafatası tümörleri
• Kafa ve omuriliğe travma
• Dejeneratif omurga koşulları ve sarkan diskler
• Serebral (beyin) anevrizmalar ve felç
• Epilepsi
• Enfeksiyonlar
• Parkinson hastalığı gibi hareket bozuklukları
• Bazı psikiyatrik bozukluklar
• Spina bifida gibi konjenital durumlar
• Hidrosefali gibi serebro spinal sıvı akışını etkileyen durumlar
• Hipofiz tümörleri ve nöroendokrin bozuklukları

“Ayakta tedavi gören hastalar çok ilginçtir ve çoğu zaman hastaların beyin veya omurilik yaralanmasından sonra yaşamlarındaki değişikliklerle başa çıkmasına yardımcı olmakla ilgilidir”. Helen Fernandes, Danışman Nöroşirürji, Addenbrooke Hastanesi, Cambridge.

Ortak Prosedürler / Müdahaleler

Kraniyotomi: cerrahi mikroskoplar, cerrahın tümörlerin çıkarılması için diğer beyin dokularına zarar vermeyi en aza indiren dar açıklıklar yapmasına yardımcı olmak için kullanılır.

Nöroendoskopi: beyin ve kafatası tabanında derin oturmuş tümörleri tedavi etmek için yüksek çözünürlüklü video kameralara sahip özel endoskoplar kullanarak. Tümör minimal invaziv bir yaklaşımla çıkarılabilir

Stereotaktik radyocerrahi: bu, radyasyonun beynin bir bölümüne odaklanan tümörler için invazif olmayan bir tedavi şeklidir.

Beyin cerrahları, örneğin beynin bir tümör etrafındaki işlevine bakmak için oldukça gelişmiş görüntüleme prosedürleri kullanırlar. Bu, cerrahın tümörün sınırlarını incelemesine ve aktif olarak bölünüp bölünmediğini görmesine yardımcı olur. Beyin cerrahları radyologlarla çok yakın çalışır ve CT ve MRI taramaları ve beyin anjiyografisi gibi diğer teknikler de dahil olmak üzere bir dizi tanı aracı kullanırlar.

Alt uzmanlık

Nöroşirürjinin ana alt özellikleri şunlardır:

• Pediatrik nöroşirurji: yüz anomalileri, konjenital omurga defektleri ve tümörleri içerir
• Nöro-onkoloji: beyin ve omurga tümörlerinin yönetimi
• Fonksiyonel nöroşirurji: epilepsi, hareket bozuklukları ve serebral palsi dahil bir dizi durumun yönetimi
• Nörovasküler cerrahi: karmaşık anevrizmalar ve anormal veya daralmış kan damarları dahil
• Travmatoloji: kafa travmasını tedavi etmek için
• Kafatası baz cerrahisi: kafatası baz ve kafatası baz tümörlerinin bozuklukları
• Omurga cerrahisi: sıklıkla yaşlı hastalar için

Beyin Cerrahisinin Riskleri

Tüm cerrahi prosedürler bir miktar risk taşır. Beyin cerrahisi önemli bir tıbbi olaydır ve ekstra risk taşır.

Beyin cerrahisi ile ilişkili olası riskler şunları içerir:

• Anesteziye alerjik reaksiyon
• Beyinde kanama
• Bir kan pıhtısı
• Beyin şişmesi
• Koma
• Konuşma, görme, koordinasyon veya denge bozukluğu
• Beyinde veya yara bölgesinde enfeksiyon
• Hafıza problemleri
• Nöbetler
• İnme